Naarmate de verkiezingen dichterbij komen, verschuift de blik steeds vaker van aantallen zetels naar de personen die de partijen vertegenwoordigen. Het draait niet alleen om welke partij de grootste wordt, maar ook om de vraag wie straks het land zal leiden als minister-president.
Dat vraagstuk houdt Nederland volop bezig. Nieuwe cijfers uit het RTL Nieuwspanel geven daar nu een extra dimensie aan, naast het beeld dat al zichtbaar werd in eerdere opiniepeilingen en prediction markets.
Peilingen wijzen naar Wilders, maar formatie bepaalt de uitkomst
In de zetelpeilingen staat Geert Wilders met zijn PVV al maanden bovenaan. Ipsos I&O schat zijn partij rond de 32 zetels, waarmee hij als winnaar van de verkiezingsstrijd wordt gezien. Toch betekent dat nog niet dat hij de nieuwe premier wordt. In het Nederlandse stelsel is de grootste partij lang niet altijd degene die het Torentje betrekt.
Het CDA van Henri Bontenbal noteert ongeveer 24 zetels, GroenLinks-PvdA met Frans Timmermans staat stevig in de top vier en de VVD van Dilan Yeşilgöz zakt langzaam weg. Dat laat zien dat de formatie een schaakspel wordt waarin de sleutelpositie niet vanzelf bij de grootste partij ligt.
Polymarket schetst een ander perspectief
Op Polymarket, een internationale voorspellingsmarkt waar mensen inzetten op politieke uitkomsten, ontstaat een opvallend beeld. Henri Bontenbal wordt daar gezien als favoriet met 47 procent kans op het premierschap. Frans Timmermans volgt met 32 procent. Geert Wilders, in de peilingen koploper in zetels, blijft steken op 8 procent, terwijl Dilan Yeşilgöz 4 procent krijgt toebedeeld.
Volgens deelnemers aan deze markt weegt de realiteit van coalitievorming zwaar mee. Wilders kan de grootste worden, maar zonder partijen die hem steunen is zijn pad naar het premierschap smal. Bontenbal geldt daarentegen als breed acceptabel en wordt gezien als iemand die juist door die positie als compromis-premier kansrijk is.
RTL Nieuwspanel: Bontenbal populairst als premier
Het beeld krijgt nog meer reliëf door onderzoek van het RTL Nieuwspanel. Daaruit blijkt dat kiezers Henri Bontenbal het meest geschikt vinden voor het premierschap. 44 procent noemt hem geschikt, waarmee hij met ruime afstand bovenaan staat.
Daarna volgen Dilan Yeşilgöz met 27 procent en Frans Timmermans met 24 procent. Wilders wordt door 18 procent genoemd. Rob Jetten en Joost Eerdmans komen respectievelijk op 22 en 20 procent uit. Opvallend is ook dat 16 procent geen van de huidige lijsttrekkers geschikt vindt.
Dat Bontenbal steun krijgt van kiezers ver buiten zijn eigen partij maakt dit bijzonder. Niet alleen CDA-aanhangers, maar ook kiezers van Volt, de ChristenUnie, D66, GroenLinks-PvdA, VVD en NSC noemen hem geschikt. Daarmee wordt hij niet alleen als partijleider gezien, maar als iemand die volgens veel kiezers in staat is politieke scheidslijnen te overbruggen.
Waarom Wilders voor kiezers en markten uiteenloopt
De discrepantie tussen Wilders’ sterke positie in de zetelpeilingen en zijn zwakke positie in zowel Polymarket als het RTL Nieuwspanel heeft een duidelijke verklaring. Zijn partij trekt veel kiezers, maar bij de vraag wie geschikt is als premier, ontstaat twijfel. Andere partijen willen niet met hem regeren en veel kiezers van buiten de PVV vinden hem ongeschikt om het land te leiden.
Dit verklaart waarom hij weliswaar de meeste zetels kan halen, maar niet de grootste kans krijgt op het premierschap. Het bevestigt bovendien de analyse van de markt: in Nederland bepaalt de formatie meer dan de verkiezingsuitslag alleen.
Timmermans en Yeşilgöz houden de race spannend
Frans Timmermans blijft een factor van betekenis. Hij haalt 24 procent in het RTL Nieuwspanel en 32 procent kans bij Polymarket. Dat weerspiegelt zijn positie als zwaargewicht in de politiek, met bestuurlijke ervaring en internationale statuur. Hij is niet de favoriet, maar wel een naam die bij coalitieonderhandelingen serieus op tafel blijft liggen.
Dilan Yeşilgöz eindigt op de tweede plaats in het RTL Nieuwspanel met 27 procent. Dat is beduidend hoger dan de 4 procent kans die Polymarket haar toekent. Het suggereert dat kiezers haar persoonlijk wel zien zitten, maar dat de markt haar kansen op een coalitiedeal lager inschat.
Bontenbal als verbindende figuur
Het meest opvallend is de opmars van Bontenbal. Waar het CDA in de peilingen niet boven de middenmoot uitstijgt, staat hij zelf zowel bij kiezers als op de markt bovenaan als premierskandidaat. Dat zegt iets over zijn persoonlijke aantrekkingskracht.
Hij wordt niet alleen als geschikt gezien door zijn eigen achterban, maar ook door kiezers van uiteenlopende partijen. Zijn profiel van rust, inhoud en bereidheid om samen te werken, maakt hem in de ogen van velen de meest logische kandidaat om een verdeelde Tweede Kamer bij elkaar te houden.
Wat dit alles betekent
De combinatie van cijfers uit zetelpeilingen, prediction markets en het RTL Nieuwspanel laat een duidelijker beeld zien dan elk van die bronnen afzonderlijk.
Zetelpeilingen wijzen Wilders aan als grootste partij.
Prediction markets schuiven Bontenbal en Timmermans naar voren als kansrijkste premiers.
Het RTL Nieuwspanel bevestigt dat Bontenbal bij kiezers breed wordt gezien als de meest geschikte kandidaat.
Dat samen geeft een duidelijke conclusie: de kans dat Henri Bontenbal de volgende premier van Nederland wordt, is op dit moment het grootst.