De verkiezingsstrijd speelt zich tegenwoordig niet alleen meer af in zaaltjes, op markten of tijdens verhitte debatten in de Tweede Kamer. Politici trekken massaal naar sociale media om daar de harten en stemmen van de kiezer te winnen.
Waar vroeger flyers en tv-optredens het belangrijkste middel waren om de boodschap te verspreiden, zijn dat nu korte filmpjes, selfies en persoonlijke verhalen. Politici weten: wie online niet zichtbaar is, telt nauwelijks nog mee in het publieke debat.
Beelden van katten, bezoekjes aan voetbalclubs en fragmenten uit talkshows vullen de tijdlijnen van kiezers. De grens tussen werk en privé vervaagt, want in de digitale arena is elke glimlach of misstap onderdeel van de campagne. Politieke communicatie speelt zich steeds meer af in de vorm van korte, krachtige clips – makkelijk te delen, snel te begrijpen en perfect afgestemd op het algoritme.
Waarom politici online filmpjes delen
De korte filmpjes die politici plaatsen, zijn zelden willekeurig. Ze worden zorgvuldig gekozen om de partij en de lijsttrekker op een bepaalde manier neer te zetten. Volgens docent politieke communicatie Patrick van Erkel van de Universiteit van Amsterdam is dat logisch: “Veel mensen hebben geen tijd of zin om een heel debat te volgen. Door fragmenten te delen, krijgen kiezers toch het gevoel dat ze weten wat er speelt.”
Bovendien hebben politici op sociale media volledige controle over hun eigen boodschap. In traditionele media bepaalt een journalist welke quotes of beelden worden uitgezonden, maar op Instagram of X kiest de politicus zelf wat de wereld ziet.
Dat maakt het niet alleen een krachtig middel voor profilering, maar ook voor damage control – een onhandige uitspraak verdwijnt immers sneller in de digitale ruis als er genoeg positieve content tegenover staat.
De rol van privatisering in de politiek
Naast politieke statements delen veel lijsttrekkers ook persoonlijke momenten. Dat noemen politicologen privatisering: politici die iets van hun privéleven laten zien om toegankelijker en sympathieker te lijken.
Denk aan Geert Wilders die zijn kat Noortje laat zien, of Frans Timmermans die een bezoek brengt aan zijn favoriete club Roda JC. Dilan Yeşilgöz plaatst foto’s van Sail Amsterdam en campagnebezoeken, terwijl Mirjam Bikker juist kiest voor meer ingetogen familiekiekjes.
Door zichzelf menselijk te tonen, hopen politici de afstand met de kiezer te verkleinen. Toch is de grens dun: wat authentiek overkomt, kan sympathie oproepen, maar zodra het geforceerd lijkt, kan het juist averechts werken. Authenticiteit blijft dus het sleutelwoord.
Authentiek blijven of juist niet?
Een bekend voorbeeld uit de Verenigde Staten laat zien hoe groot het verschil kan zijn tussen echt en gespeeld. Toen congreslid Alexandria Ocasio-Cortez via Instagram live ging koken terwijl ze met volgers sprak over politiek, werd dat als verfrissend en oprecht ervaren. Haar collega Elizabeth Warren probeerde hetzelfde, maar kwam met haar geforceerde biertje in beeld eerder ongemakkelijk over.
Ook in Nederland komt dat voor. Toen Yeşilgöz haar “vakantiebesteding” op TikTok deelde – voornamelijk bestaande uit “campagne voorbereiden” en “het land in gaan” – vonden veel kijkers het eerder gemaakt dan spontaan. Het laat zien dat de kiezer feilloos aanvoelt wanneer een politicus een rol speelt.
Wie is het populairst op Instagram?
Op Instagram steekt Geert Wilders er met kop en schouders bovenuit. Zijn profiel telt ruim meer dan het dubbele aantal volgers van zijn dichtstbijzijnde concurrent, Rob Jetten. Wilders begrijpt het visuele karakter van het platform: korte statements, opvallende foto’s en video’s die inspelen op emotie. Zijn berichten halen regelmatig de media, waardoor zijn bereik nog verder groeit.
Rob Jetten volgt op afstand, maar heeft een compleet andere toon. Waar Wilders kiest voor provocatie en scherpte, presenteert Jetten zich als optimistisch en toegankelijk.
Verder vinden we in de middenmoot lijsttrekkers als Dilan Yeşilgöz en Frans Timmermans, die beide regelmatig persoonlijke beelden delen naast hun politieke boodschappen. Onderaan bungelen Chris Stoffer (SGP), Mirjam Bikker (ChristenUnie) en Eddy van Hijum (NSC). Zij zijn wel actief, maar hun volgersaantal blijft beperkt.
Wie domineert X, het voormalige Twitter?
Op X – nog altijd het favoriete medium van journalisten en politici – is Geert Wilders de onbetwiste nummer één.
Zijn tweets veroorzaken regelmatig stormen van reacties, wat het algoritme alleen maar voedt. Daardoor bereikt hij niet alleen zijn eigen achterban, maar ook mensen die hem juist niet volgen. De controverse werkt als een magneet voor aandacht.
Rob Jetten en Frans Timmermans proberen het platform op een andere manier te gebruiken, met een mix van inhoudelijke boodschappen en persoonlijke noten. Toch blijft het moeilijk om op te boksen tegen het bereik van de PVV-leider, die het spel van zichtbaarheid als geen ander beheerst.
TikTok: het terrein van de nieuwkomers
Op TikTok ligt de situatie heel anders. Veel lijsttrekkers hebben geen account of plaatsen nauwelijks iets. In dat vacuüm heeft Denk-leider Stephan van Baarle zich opgewerkt tot de populairste politicus op het platform. Met ruim veertigduizend volgers bereikt hij vooral jongeren, die zich aangetrokken voelen tot zijn felle en directe stijl.
Achter hem volgen Rob Jetten en SP-leider Jimmy Dijk, die beiden inzetten op korte filmpjes met politieke statements en humor. Politici als Wilders, Van der Plas, Bikker en Stoffer ontbreken grotendeels op het platform, wat opvallend is gezien de jonge doelgroep. Het toont dat sommige partijen nog worstelen met hoe ze TikTok moeten gebruiken zonder hun serieuze imago te verliezen.
Overzicht van populairste lijsttrekkers per platform
| Platform | Populairste lijsttrekker | Opmerkingen |
|---|---|---|
| Geert Wilders | Grootste bereik, sterk visueel profiel | |
| X (Twitter) | Geert Wilders | Meest geciteerde politicus op sociale media |
| TikTok | Stephan van Baarle | Sterke groei onder jongeren |
Hoewel Wilders de absolute dominantie heeft op Instagram en X, laat Van Baarle zien dat een jongere doelgroep openstaat voor nieuwe gezichten. TikTok vormt daarmee een interessante graadmeter voor de toekomst: wie nu de jeugd aanspreekt, plukt daar later de electorale vruchten van.
De invloed van social media op de peilingen
Het succes op sociale media betekent niet automatisch succes aan de stembus, maar de invloed ervan neemt toe. Een virale video kan meer doen voor de beeldvorming dan een goed interview in een krant.
Bovendien fungeren platforms als Instagram en TikTok steeds vaker als nieuwsbron voor jongeren. Politieke boodschappen worden daar niet alleen gedeeld, maar ook bekritiseerd, bewerkt en verspreid in memes en reacties.
Partijen beseffen dat online zichtbaarheid bepalend is voor hoe hun boodschap landt. Daarom investeren ze in social-media-teams, contentplanners en video-editors. Campagnevoeren is in 2025 niet langer een kwestie van alleen folders uitdelen, maar vooral van algoritmes begrijpen.
De rol van Thierry Baudet en FVD
Een opvallend voorbeeld van hoe politici sociale media gebruiken om momentum te creëren, is te vinden bij Thierry Baudet van Forum voor Democratie. Hoewel zijn aantal volgers kleiner is dan dat van Wilders, weet hij zijn achterban goed te mobiliseren via filmpjes en posts die gericht zijn op betrokkenheid.
Recent deelde Baudet een video waarin hij zichzelf al op veertien zetels zet, naar aanleiding van een uitzending van de NTR. Daarin werd besproken dat FVD online een sterke aanhang heeft, vooral op basis van social-media-volgers.
Baudet greep dat moment aan om zijn achterban te motiveren en te laten zien dat zijn partij “ondergewaardeerd” wordt in traditionele peilingen. De video werd duizenden keren gedeeld en leverde hem opnieuw veel aandacht op – precies waar het in de digitale campagne om draait.
Sociale media bepalen het nieuwe politieke speelveld
Politiek succes speelt zich steeds vaker af op het scherm van een smartphone. Geert Wilders heerst op Instagram en X met ongeëvenaard bereik, Stephan van Baarle verovert terrein op TikTok, en Thierry Baudet gebruikt zijn volgers als bewijs van groeiende steun. De digitale arena is de plek geworden waar imago’s worden gevormd, leiderschap wordt getest en verkiezingskoersen worden beïnvloed.
Toch schuilt in die zichtbaarheid ook een risico. Wat vandaag viraal gaat, kan morgen tegen je werken. Politici moeten balanceren tussen authenticiteit en strategie, tussen menselijkheid en macht. Eén ding is duidelijk: wie sociale media negeert, zet zichzelf buitenspel in de moderne politiek.
Bron: ewmagazine.nl