De politieke arena staat op zijn kop. Slechts twee weken voor de verkiezingen herverdeelt een opvallende peiling van Ipsos I&O het speelveld volledig. Rob Jetten’s D66 maakt een opmerkelijke sprong vooruit, terwijl de linkse fusiepartij GroenLinks-PvdA lijkt te stagneren. De timing is allesbehalve toevallig: Jetten’s sterke optreden in het RTL-debat blijkt de katalysator voor een nieuw momentum.
D66 verrast met forse winst
De cijfers spreken boekdelen: D66 stijgt van 14 naar 18 zetels — een winst van vier in korte tijd. Daarmee schuift de partij van Rob Jetten gevaarlijk dicht richting GroenLinks-PvdA, dat blijft steken op 22. De groei is vooral te danken aan Jetten’s onverwachte deelname aan het RTL-verkiezingsdebat, waar hij — in afwezigheid van PVV-leider Geert Wilders — het podium wist te domineren.
Volgens kijkers en analisten kwam Jetten naar voren als “inhoudelijk sterk” en “verbindend”, kwalificaties die hem helpen bij kiezers die progressieve politiek willen zonder harde ideologische randen. Ipsos I&O meldt dat D66 niet alleen kiezers wint van de linkse flank, maar ook van het politieke midden en zelfs van centrumrechts.
Slimme campagne en hoge zichtbaarheid
De plotselinge opleving komt niet uit de lucht vallen. Al weken pompt D66 miljoenen in zichtbaarheid. Uit campagnedata blijkt dat de partij bij het RTL-debat ruim 10.000 euro investeerde in reclameblokken rondom de uitzending. De strategie werpt vruchten af: D66 stond maandenlang op een dieptepunt van 9 tot 10 zetels, maar klom in september bij andere peilers al naar 14. Het debat zorgde voor de definitieve doorbraak.
Jetten positioneert zich nadrukkelijk als de frisse stem van een nieuwe generatie, met nadruk op samenwerking, hoop en vooruitgang — in contrast met Frans Timmermans, die vooral inzet op klimaat en bestaanszekerheid. Die toon slaat aan bij stedelijke en hoger opgeleide kiezers die verandering willen, maar niet tegen elke prijs.
PVV blijft grootste, maar verliest glans
Ondanks de D66-stijging blijft de PVV nog steeds de grootste partij van Nederland, al begint het pantser van Geert Wilders haarscheurtjes te vertonen. In de Ipsos-peiling verliest de partij twee zetels en komt uit op 29. Ook EenVandaag noteert een daling van 31 naar 29 zetels.
De tijdelijke stop van Wilders’ campagne wegens veiligheidszorgen speelt daarin vermoedelijk een rol. Terwijl zijn achterban loyaal blijft, voelen sommige kiezers zich minder aangesproken door de verminderde zichtbaarheid van hun voorman. In het rechtse blok blijven JA21 en BBB stabiel met respectievelijk 12 en 4 zetels.
VVD krabbelt langzaam op
Na maanden van dalende lijn lijkt de VVD van Dilan Yesilgöz een voorzichtige comeback te maken. De liberalen stijgen bij Ipsos I&O met één zetel naar 14, en schommelen in andere peilingen rond de 15.
De partij worstelt met het imago van vermoeid bestuur, maar Yesilgöz probeert dat te keren met een persoonlijkere, directere toon. Campagnebijeenkomsten in kleinere steden en spontane ontmoetingen met kiezers lijken hun effect te hebben, al blijft het herstel broos.
CDA houdt stand, GroenLinks-PvdA in de wachtstand
Het CDA van Henri Bontenbal is de stille kracht in de campagne. Met 23 tot 25 zetels lijkt de partij stabieler dan ooit, en scoort in sommige peilingen zelfs beter dan GroenLinks-PvdA.
Voor Frans Timmermans is dat slecht nieuws. Zijn fusiepartij komt niet verder dan 22 zetels en worstelt met groei. Ipsos signaleert dat negen van die zetels potentieel kunnen verschuiven naar D66 — een scenario dat de linkse samenwerking hoofdpijn bezorgt.
Politieke analisten waarschuwen dat D66’s opmars het progressieve kamp kan splijten: “Jetten presenteert zich als het redelijke alternatief voor kiezers die wel vooruit willen, maar zich niet thuis voelen bij het linkse blok.”
Andere partijen blijven klein
Aan de onderkant van het speelveld verandert weinig. De SP blijft steken op 4 zetels — historisch laag — en ook Forum voor Democratie zakt verder weg naar 4 à 5. Volt, DENK en 50PLUS schommelen rond de 2 zetels. ChristenUnie houdt vast aan 3 à 4.
De electorale dynamiek speelt zich dus vooral af in het midden, waar D66, CDA en GroenLinks-PvdA vechten om de tweede plek, terwijl de PVV voorlopig de koppositie behoudt.
Het momentum van Jetten
Peilingsdeskundigen wijzen erop dat de huidige stijging sterk gekoppeld is aan Rob Jetten’s persoonlijke profiel. Zijn rustige stijl, jeugdige energie en nadruk op verbinding bieden een aantrekkelijk alternatief voor kiezers die uitgekeken zijn op polarisatie.
Tijdens het Radio 1-debat, kort na het RTL-evenement, werd Jetten opnieuw als één van de winnaars genoemd. Zijn vermogen om inhoud te koppelen aan empathie wordt gezien als zijn grootste troef.
De eindspurt naar 29 oktober
Met de verkiezingsdag in zicht stijgt de spanning. PVV blijft leidend met 29–31 zetels, GL/PvdA en CDA volgen op de voet met 22–25, en D66 zit daar vlak achter met 18. De VVD probeert aansluiting te houden met 14–15.
Wat de uitslag echt zal bepalen, is het gedrag van de zwevende kiezer. Volgens Ipsos twijfelt 45 procent nog tussen meerdere partijen. De komende debatten kunnen dus allesbepalend worden — vooral als Jetten zijn huidige lijn weet vast te houden.
Timing is alles
De timing van D66’s opleving is bijna perfect. Waar andere partijen worstelen met interne ruzies of een gebrek aan elan, straalt D66 rust, focus en richting uit. De partij positioneert zich op herkenbare thema’s zoals klimaat, innovatie en economische groei — onderwerpen die veel kiezers aanspreken zonder dat ze ideologisch beladen voelen.
Campagne-experts prijzen de mediaplanning van Jetten: hij was zichtbaar op de juiste momenten, en bleef inhoudelijk overeind. In een tijd waarin aandacht allesbepalend is, maakt dat verschil tussen marge en hoofdrol.
Kan de piek standhouden?
Politicologen waarschuwen dat succes in peilingen vluchtig kan zijn. Momentum verdampt snel als er geen nieuw podium volgt. De komende twee weken zijn daarom cruciaal voor Jetten: weet hij de lijn vast te houden, dan kan D66 de verkiezingsavond ingaan als de grote verrassing van 2025.
Als de aandacht echter verschuift naar Wilders of Timmermans, dreigt de opmars te stranden. Eén ding is echter zeker: deze verkiezingsstrijd is springlevend — en D66 heeft zichzelf weer in het centrum van het spel geplaatst.
Wat denk jij? Houdt D66 deze lijn vast of is het slechts een tijdelijke opleving? Laat van je horen op onze Facebook-pagina en praat mee over de spannendste campagne in jaren.