Heftige kritiek op D66: Deze grote belofte van Jetten is na onderzoek onmogelijk verklaard.

Wat begon als een gedurfde visie voor de toekomst, is nu verworden tot een bron van verwarring, hoon en ongeloof. De belofte van Rob Jetten om tien nieuwe steden te bouwen, ooit gepresenteerd als hét antwoord op de woningnood, blijkt geen concreet plan maar slechts een metafoor te zijn. Een uitspraak die D66 in een storm van kritiek heeft gestort — zowel binnen als buiten de partij.

De droom van tien nieuwe steden

Tijdens de verkiezingscampagne wist Rob Jetten de aandacht te trekken met een plan dat klonk als pure daadkracht. Tien compleet nieuwe steden, verspreid over Nederland, zouden lucht bieden aan de overvolle woningmarkt. Het idee was ambitieus: moderne, duurzame woonplaatsen met ruimte voor jongeren, gezinnen en ouderen. “Dit land heeft lef nodig,” verklaarde Jetten in debatten. “Tien nieuwe steden zijn geen luxe, maar noodzaak.” Voor velen klonk dat als een belofte van hoop in een tijd waarin de woningnood allesoverheersend is.

Toenmalige campagnebeelden en toespraken ademden daadkracht. Er werd gesproken over toekomst, innovatie en durf. Jongeren reageerden enthousiast, experts noemden het plan groots en inspirerend. Het leek een van de weinige momenten waarop politiek nog idealisme durfde te tonen.

Van visie naar verwarring

Maar die hoop sloeg al snel om in verbijstering. In het programma WNL op Zondag verklaarde oud-minister Roger van Boxtel dat Jettens “tien nieuwe steden” niet letterlijk bedoeld waren, maar slechts een denkoefening. Een metafoor, zei hij, voor vernieuwend denken over volkshuisvesting. Die uitleg sloeg in als een bom. Kiezers voelden zich misleid, partijleden fronsten de wenkbrauwen.

Want nergens in de campagne of in het officiële verkiezingsprogramma stond dat het om symboliek ging. Sterker nog, in Het kan wél — het D66-programma — staat zwart op wit: “We bouwen tien nieuwe steden bij voorkeur nabij bestaande kernen en OV-knooppunten.” Een plan met duidelijke randvoorwaarden en doelen, niet de toon van een metafoor.

Boze kiezers en #metafoorstad

De reactie op sociale media liet niet lang op zich wachten. Binnen enkele uren na de uitzending barstte het los. Hashtags als #metafoorstad en #luchtkastelen gingen viraal. “Kan je in een metafoor wonen?” schreef een gebruiker, een zin die binnen de kortste keren symbool werd voor het publieke ongenoegen. Zelfs Mona Keijzer (BBB) pikte het op en sneerde: “Kan je in een metafoor wonen dan?” Haar bericht werd duizenden keren gedeeld.

Wat bedoeld was als een teken van vernieuwend denken, veranderde in een meme die de partij nog maanden zal achtervolgen.

De realiteit van de woningnood

De timing van de ophef kon haast niet slechter. Nederland kampt met een schrijnend woningtekort. Starters blijven thuis wonen, gezinnen leven noodgedwongen in tijdelijke huisvesting en ouderen vinden geen passende woning. Voor hen was de belofte van Jetten even een sprankje hoop — maar die bleek gebaseerd op beeldspraak.

De teleurstelling is begrijpelijk. De woningcrisis is geen denkexercitie, maar een dagelijkse worsteling voor honderdduizenden mensen. Symboliek bouwt geen huizen en metaforen lossen geen tekorten op.

Onrust binnen D66

Ook binnen de partij zorgde de uitspraak van Van Boxtel voor chaos. Sommigen probeerden het incident te bagatelliseren als “visionaire taal”. Anderen spraken van een gênante misser. Volgens bronnen in Den Haag heerste er grote irritatie in de fractie. “Dit is precies waarom mensen ons niet meer vertrouwen,” zei een medewerker anoniem. “We praten te vaak in ideeën, te weinig in daden.”

Rob Jetten zelf reageerde aanvankelijk niet. Maar volgens ingewijden was de schadebeperking in volle gang. Binnen de communicatieteams klonk het bevel: rustig blijven, niet ingaan op elke tweet. Toch was het kwaad al geschied.

Een oud patroon herhaalt zich

Voor veel Nederlanders past dit incident in een bekend patroon. D66 staat al langer bekend om idealistische beloften die later worden afgezwakt of teruggedraaid. Denk aan het leenstelsel, migratie, of klimaatmaatregelen die niet werden gehaald. De partij die ooit symbool stond voor progressieve daadkracht, wordt steeds vaker gezien als afstandelijk en technocratisch.

De onthulling dat de “tien steden” slechts een gedachte-experiment waren, bevestigt voor velen dat beeld. Een partij die meer denkt dan doet, meer droomt dan bouwt.

Politieke tegenstanders ruiken bloed

Andere partijen sprongen gretig bovenop het verhaal. PVV, BBB en NSC vielen Jetten aan met scherpe woorden. Caroline van der Plas sprak van “Haagse luchtfietserij op z’n best”. Pieter Omtzigt zei: “De woningmarkt heeft concrete plannen nodig, geen metaforen.” Zelfs binnen coalitiekringen werd gegniffeld: Jetten, de man van het symbool, niet van de schop.

Het gevolg is dat D66 opnieuw moet vechten voor geloofwaardigheid — een strijd die het zichzelf keer op keer lijkt op te leggen.

De prijs van grote woorden

Ironisch genoeg was het idee van “tien steden” bedoeld om kracht uit te stralen: een partij die groot durft te denken. Maar het effect is omgekeerd. De uitleg van Van Boxtel heeft Jetten’s imago juist verzwakt. In plaats van een leider met visie, zien velen nu een politicus die wegschuilt achter woorden.

De vraag rijst: hoe kan een partij nog vertrouwen terugwinnen als elke belofte later ‘figuurlijk’ blijkt? De woningmarkt schreeuwt om beton, niet om beeldspraak.

Een wake-upcall voor de politiek

Het fiasco rond de “tien steden” legt een bredere kloof bloot tussen politiek en samenleving. Terwijl burgers worstelen met hoge huren en woningtekorten, voert Den Haag discussies over metaforen en symboliek. Dat wringt.

Concrete oplossingen, niet conceptuele ideeën, zijn wat Nederland nu nodig heeft. Meer bouwvergunningen, snellere procedures en lagere lasten voor starters. Geen denkbeelden, maar daden.

De conclusie

De metafoor van Rob Jetten is uitgegroeid tot hét symbool van D66’s geloofwaardigheidscrisis. Woorden bouwen geen huizen, idealen vullen geen woonwijk. De woningnood vraagt om beleid dat tastbaar is, niet om poëtische uitspraken.

Als D66 ooit weer het vertrouwen van de kiezer wil winnen, zal de partij eerst moeten laten zien dat visie pas waarde heeft als die zich vertaalt in bakstenen en bouwkranen. Tot die tijd blijft de “tiende stad van Jetten” niets meer dan een luchtspiegeling in de politieke woestijn.

Nederlanders willen geen metaforen — ze willen een huis.

Wat vind jij van Jetten’s uitleg? Laat van je horen in de reacties op Facebook en praat mee over hoe politici het vertrouwen kunnen terugwinnen.

Bron: Nieuwsrechts.nl