Het griepseizoen laat zich dit jaar niet leiden door de kalender. Terwijl winkels volstromen voor de feestdagen, melden internationale gezondheidsinstanties dat het aantal besmettingen sneller stijgt dan men gewend is.
Het Verenigd Koninkrijk ziet al een forse toename en dat patroon bereikt Nederland traditiegetrouw binnen korte tijd.
De eerste signalen uit de metingen van het RIVM bevestigen dat de curve eerder begint dan in andere jaren. De plotselinge combinatie van verhoogde meldingen en afwijkende verspreiding roept meteen vragen op bij onderzoekers die deze trends nauwlettend volgen.
Vroege signalen zetten deskundigen op scherp
In een normaal jaar verschuift de griepgolf richting januari. De piek volgt vaak direct na de feestdagen. Dat vaste ritme lijkt nu te verschuiven. Britse ontwikkelingen wijzen op een stevige toename, wat doorgaans een voorbode is voor wat hier gaat gebeuren.
De winterkou laat zich nog nauwelijks zien, maar het virus lijkt geen moeite te hebben met de zachte omstandigheden.
Binnen het RIVM gaan stemmen op dat de golf al binnen enkele weken kan toeslaan, wat neerkomt op een verschuiving van meerdere weken ten opzichte van eerdere seizoenen. Dat gebeurde in de afgelopen decennia maar sporadisch en trekt daardoor extra aandacht.
De opkomst van een nieuwe variant in de achtergrond
Tegelijkertijd duikt een variant op die wetenschappers scherp volgen. Het gaat om de k-variant, een afgeleide van H3N2. Buiten Nederland wint hij snel terrein, terwijl hij hier in laboratoria steeds vaker wordt aangetroffen.
Onderzoekers willen weten hoe deze variant zich gedraagt, hoe zwaar de klachten kunnen zijn en wat de bestaande vaccinatie ertegen doet. In proeven met fretten blijken antistoffen uit de huidige prik nauwelijks een reactie te tonen.
Dat klinkt onrustbarend, al plaatsen Britse experts erbij dat mensen anders reageren dan dieren, doordat het menselijk immuunsysteem jarenlange ervaring heeft met uiteenlopende griepvarianten.
Mogelijke gevolgen voor kwetsbare groepen
Voor de meeste mensen lijkt de k-variant vergelijkbare klachten te geven als andere H3N2-lijnen. Bij kwetsbare groepen zijn aanwijzingen te vinden dat de klachten soms wat steviger kunnen uitvallen.
Dat kan leiden tot een verhoging van het aantal ziekenhuisopnames wanneer besmettingen snel oplopen.
Het zorgt voor extra vragen, zeker wanneer ziekenhuizen traditioneel druk zijn in deze maanden. De combinatie met de vroege stijging zorgt voor veel aandacht bij instanties die de cijfers dagelijks monitoren en de zorgketen voorbereid willen houden op extra druk.
Geen zekerheid over de rol van de nieuwe variant
Het is verleidelijk om te denken dat de k-variant verantwoordelijk is voor de verschuiving in timing. Toch stellen deskundigen dat dit niet met zekerheid kan worden gezegd.
Griep heeft een onvoorspelbaar ritme. In sommige jaren verloopt het seizoen later dan normaal, andere jaren juist eerder.
Dat de variant snel rondgaat, staat buiten kijf, maar of dit het patroon direct beïnvloedt, is nog onduidelijk.
Wel zorgt de combinatie van een vroege start en deze extra variant voor een seizoen dat anders voelt dan wat men gewend is. Dat vraagt om continue monitoring en regelmatige updates vanuit gezondheidsinstanties.
Het advies van het RIVM verandert niet
Ondanks de vroegtijdige stijging wijzigt het advies voor risicogroepen niet. De prik blijft belangrijk voor iedereen die extra kwetsbaar is. Voor ouderen, mensen met chronische aandoeningen en mensen met een zwakkere weerstand blijft griep een serieuze bedreiging.
De bescherming van de prik ligt rond de dertig tot veertig procent, wat misschien laag lijkt, maar toch een groot effect heeft op de ernst van klachten en de kans op ziekenhuisopnames.
In een jaar waarin de golf mogelijk eerder en mogelijk feller verloopt, kan die bescherming veel verschil maken in de belasting van zorgafdelingen.
Waarom immuniteit nog steeds waardevol is
Volgens experts telt iedere vorm van afweer. Een bredere immuniteitslaag in de samenleving remt de verspreiding, zelfs wanneer een variant sneller gaat. Dat verlaagt het risico dat ziekenhuizen in korte tijd overspoeld raken.
Bovendien zorgt een geleidelijke opbouw van besmettingen voor een beter te managen situatie in zorginstellingen. Daarom benadrukken deskundigen dat het advies niet draait om angst, maar om bescherming van kwetsbare groepen en stabiliteit binnen de zorg.
Wat er in de komende weken te verwachten valt
Gezondheidsinstanties zetten de komende tijd vooral in op intensieve observatie. De groei van het aantal besmettingen, de varianten die worden aangetroffen en de ernst per leeftijdsgroep staan centraal in deze periode.
Daarnaast blijft de vraag hoe de k-variant zich hier ontwikkelt. In andere landen lijkt het beeld redelijk stabiel, maar regionale omstandigheden kunnen ervoor zorgen dat het verloop hier anders uitpakt. Temperatuur, gedrag en vaccinatiegraad spelen daarbij een rol.
Een seizoen met een ander ritme dan gebruikelijk
Het seizoen van 2025 lijkt een eigen karakter te krijgen. De start ligt weken eerder, de verspreiding gaat sneller en een nieuwe variant schuift mee in de achtergrond. Dit vraagt van gezondheidszorg, instellingen en burgers een oplettende houding.
Voor de meeste mensen zal griep in grote lijnen hetzelfde voelen als eerdere jaren, maar voor kwetsbaren kan het effect zwaarder zijn dan men zou hopen. Daarom is het verstandig dat families, buurtgenoten en vrijwilligers alert blijven, zeker wanneer iemand extra hulp kan gebruiken.
Helderheid, rust en aandacht voor elkaar
Hoewel het woord ‘variant’ al snel spanning oproept, benadrukken deskundigen dat mutaties bij griep altijd voorkomen.
Het belangrijkste is dat instanties de ontwikkelingen scherp volgen en regelmatig informatie delen met huisartsen, ziekenhuizen en het publiek.
Met een goed geïnformeerde samenleving wordt onnodige onrust voorkomen en blijft er ruimte voor een realistische kijk op wat er gebeurt. De huidige signalen zijn anders dan in andere jaren, maar dat betekent niet automatisch dat het seizoen ongekend zwaar wordt.
Een periode die nog vaak besproken zal worden
Het griepseizoen dat nu vorm krijgt, zal waarschijnlijk nog vaak worden genoemd door medische experts en verslaggevers. De vroege start, de snelle verspreiding en de aanwezigheid van de k-variant vormen samen een bijzonder verhaal.
De hoop is dat goede voorbereiding, heldere communicatie en zorg voor elkaar ervoor zorgen dat deze periode beheersbaar blijft voor iedereen. Wie een mening heeft over deze ontwikkelingen of inzichten wil delen, wordt van harte uitgenodigd te reageren of mee te praten via Facebook.
Bron: AD.nl