en ongewone wending in het Europese griepbeeld trekt momenteel de aandacht. Experts signaleren dat het virus zich sneller verspreidt dan in andere jaren en dat de eerste signalen in buurlanden al behoorlijk oplopen.
Tegelijkertijd duikt een nieuwe variant op die bij laboratoriumtesten aanvankelijk vragen opriep. De combinatie van een vroeg seizoen en een onbekende subtypevariant zorgt voor onrust bij zorginstanties, die wijzen op het belang van tijdige vaccinatie.
Terwijl eerdere winters meestal pas na de feestdagen tot een piek leidden, lijkt deze jaargang dat patroon te doorbreken.
De situatie wordt nauwgezet gevolgd door Europese gezondheidsdiensten en het RIVM. Zij zien duidelijke aanwijzingen dat deze golf enkele weken eerder kan beginnen dan normaal.
De zorgen zijn vooral gericht op kwetsbare groepen zoals ouderen, voor wie griep jaarlijks een serieuze bedreiging vormt.
In het Verenigd Koninkrijk is het aantal meldingen al hoog, wat vaak een voorbode is voor de rest van Europa. Het gesprek draait daarom niet alleen om het virus zelf, maar ook om de vraag hoe groot de bescherming door de prik dit keer zal zijn.
Hoe weten we dat de griep eerder komt?
In eerdere jaren liep de toename van griepgevallen geleidelijk op richting januari, maar recente gegevens uit het Verenigd Koninkrijk laten een veel sneller stijgende lijn zien.
Deze trend lijkt zich vaak enkele weken later in Nederland te herhalen, wat de kans vergroot dat de druk op huisartsenpraktijken en ziekenhuizen eerder merkbaar wordt.
De vaste volgorde waarin griep zich over Europa beweegt laat zich lastig verklaren, al herkennen onderzoekers het patroon al jaren.
Wanneer het aantal meldingen in West- en Zuid-Europa aantrekt, volgt Nederland vrijwel altijd in korte tijd. Het RIVM ziet dezelfde signalen nu opnieuw ontstaan, waardoor zorgverleners rekening houden met een vervroegde piek.
De jaarlijkse monitoring van griepklachten helpt bij het inschatten van risico’s, maar ieder seizoen kent zijn eigen dynamiek. Experts benadrukken dat het verloop weliswaar variabel is, maar dat de huidige ontwikkelingen genoeg reden geven voor verhoogde alertheid.
Wat betekent de opkomst van de k-variant?
De nieuw opgedoken k-variant staat centraal in de recente discussie. Deze subtypevariant werd al eerder vastgesteld buiten Nederland, waar laboratoria onderzochten hoe goed bestaande antistoffen erop reageren.
Tests op dieren lieten zien dat de verdediging tegen dit subtype beperkt leek, wat tot zorgen leidde. Toch blijkt dat mensen door eerdere infecties of vaccinaties vaak een bredere afweer hebben dan de fretten uit het onderzoek.
De k-variant is verwant aan het H3N2-type, een van de griepsoorten die geregeld rondgaat en die vooral bij ouderen scherpere klachten veroorzaakt.
Hoewel de symptomen niet sterk verschillen van eerdere seizoenen, kan de impact voor kwetsbare groepen zwaarder uitvallen.
Een vroeg begin van het seizoen gecombineerd met een subtype dat bij ouderen harder toeslaat kan de druk op de zorg vergroten. Tegelijkertijd benadrukken deskundigen dat nog niet vaststaat in hoeverre de variant verantwoordelijk is voor het vervroegde verloop.
Heeft vaccineren nog zin als het vaccin minder effect lijkt te hebben?
De vroege laboratoriumresultaten deden vermoeden dat de bescherming tegen de k-variant beperkt zou zijn, maar praktijkgegevens uit het Verenigd Koninkrijk schetsen een milder beeld. Mensen worden niet opvallend sneller ziek dan bij eerder rondgaande griepsoorten.
Dat komt waarschijnlijk doordat opgebouwde immuniteit uit eerdere seizoenen en vaccinaties een bredere buffer vormt dan onderzoekers in laboratoria kunnen simuleren.
Volgens het RIVM blijft de prik waardevol, ook als de werking tegen een specifieke variant deels afneemt.
Een bescherming van dertig tot veertig procent bij volwassenen lijkt realistisch. Die percentages zijn nooit volledig, maar wel genoeg om ernstige klachten en ziekenhuisopnames te verminderen. Voor risicogroepen zoals 60-plussers en mensen met chronische aandoeningen blijft inenten daarom een logische stap, zeker nu het seizoen sneller begint.
Moet er vaart gemaakt worden met vaccineren?
De campagne richt zich vooral op mensen die extra risico lopen op complicaties. Veel van hen hebben inmiddels al een prik gekregen, omdat de jaarlijkse vaccinatieperiode in november grotendeels wordt afgerond.
De verwachting is dat ongeveer drie miljoen doses worden gezet. Daarmee haalt minder dan de helft van de groep die er recht op heeft daadwerkelijk een prik, een terugkerend patroon volgens het RIVM.
Het Europees Centrum voor Ziektepreventie en -bestrijding benadrukt dat tijdige vaccinatie dit jaar belangrijker is dan anders, juist doordat het virus eerder lijkt rond te gaan.
Hoewel er geen aparte waarschuwing wordt afgegeven voor de k-variant, blijft de oproep aan kwetsbare mensen hetzelfde. Een vroeg begin van het virusseizoen betekent dat de prik eerder zijn werk moet doen, wat voor sommige groepen extra relevant is.
Wat betekent de vervroegde griepgolf voor de zorg?
Zorginstellingen plannen doorgaans extra capaciteit rond de feestdagen, omdat die periode vrijwel ieder jaar een verhoogde instroom van patiënten oplevert. Wanneer de golf nu eerder toeslaat, moeten die voorbereidingen worden vervroegd.
Denk aan extra plekken voor patiënten met luchtwegklachten of een hoger aantal consulten bij huisartsen. Een snelle stijging in meldingen kan het zorgsysteem onverwachts belasten.
Het RIVM volgt de cijfers nauwlettend en waarschuwt zorgverleners zodra de trend omslaat. Hoewel er op dit moment nog geen piek zichtbaar is, liggen de draaiboeken klaar. Het doel is om escalatie te voorkomen en de druk beheersbaar te houden. Een vroeg signaal helpt zorginstellingen om niet achter de feiten aan te lopen, zeker gezien de kwetsbaarheid van bepaalde groepen.
De ontwikkelingen rondom deze nieuwe griepvariant en het vervroegde verloop van het seizoen laten zien hoe snel situaties kunnen verschuiven. Een alert zorgsysteem en aandacht voor preventie blijven essentieel.
Het is verstandig dat iedereen die extra risico loopt naar zijn eigen gezondheid kijkt en een weloverwogen keuze maakt. De komende weken zullen duidelijk maken hoe omvangrijk deze golf wordt. Deel vooral jouw mening of ervaring via Facebook en praat mee over dit actuele onderwerp.
Bron: AD.nl