De erfbelasting is een van die onderwerpen waar emoties en principes elkaar raken. Voor de één is het een onrechtvaardige heffing op een verdrietig moment, voor de ander een belangrijk middel om vermogens eerlijker te verdelen. Terwijl de overheid jaarlijks zo’n 3,6 miljard euro binnenhaalt via erf- en schenkbelasting – een fractie van de totale belastinginkomsten van ruim 400 miljard – ligt het thema verrassend zwaar op de politieke weegschaal.
De verkiezingen van 29 oktober brengen duidelijkheid over de koers die Nederland op dit vlak zal varen. Sommige partijen willen de erfbelasting volledig schrappen, anderen juist fors verhogen. Een overzicht van de standpunten per partij laat zien hoe breed het speelveld is.
Onderaan het artikel is het overzicht samengevat in een tabel:
50PLUS
De ouderenpartij wil erf- en schenkbelasting volledig afschaffen. Volgens 50PLUS is het onredelijk dat nabestaanden belasting betalen over een vermogen dat al eerder is belast. Concrete details over de invoering of compensatie ontbreken vooralsnog in het programma.
BBB (BoerBurgerBeweging)
BBB kiest voor behoud van de huidige erf- en schenkbelasting, maar wil het systeem eenvoudiger maken. De partij noemt geen verhoging of afschaffing, maar pleit wel voor een beter uitvoerbare en begrijpelijke regeling die “eerlijker aanvoelt” voor gezinnen en ondernemers.
BIJ1
BIJ1 kiest de tegenovergestelde koers: de partij wil de vermogens- en erfbelasting “drastisch verhogen”. Volgens het programma Doe eerlijk is dit noodzakelijk om de groeiende kloof tussen arm en rijk te dichten. Over specifieke tarieven wordt niet gesproken, maar de toon is duidelijk: hogere belastingen voor grote vermogens.
BVNL (Belang van Nederland)
BVNL wil de erfbelasting volledig afschaffen. De partij van Wybren van Haga stelt daar een vlaktaks van 25 procent op arbeid tegenover, met een belastingvrije voet van 20.000 euro. Volgens BVNL stimuleert dit werken en ondernemen, terwijl het onrechtvaardige karakter van de erfbelasting verdwijnt.
CDA
Het CDA spreekt zich niet expliciet uit over de erfbelasting, maar wil het gehele belastingstelsel hervormen. Daarbij moet vermogen eerlijker worden belast en moet de complexiteit afnemen. Een concrete wijziging van de erfbelasting blijft echter onbenoemd.
ChristenUnie
De ChristenUnie zet in op een rechtvaardiger belastingstelsel waarin vermogen eerlijker wordt verdeeld. Hoewel de partij geen specifieke tarieven noemt, blijkt uit het programma Opstaan voor het Goede dat de erfbelasting deel kan uitmaken van die hervorming.
D66
D66 wil de vrijstellingen voor erfbelasting verhogen en loskoppelen van de familierelatie. Dat betekent dat niet alleen kinderen en partners profiteren, maar ook anderen die iets erven. De partij streeft naar een moderner, eerlijker systeem dat beter past bij veranderende gezinsvormen.
DENK
DENK richt zich op het verkleinen van vermogensongelijkheid, maar noemt geen uitgewerkt plan voor erf- of schenkbelasting. De partij pleit wel voor een “eerlijke verdeling” van vermogen binnen families en de samenleving.
FVD (Forum voor Democratie)
Forum voor Democratie wil de erf- en schenkbelasting volledig afschaffen. Volgens de partij is het “tweemaal belasten van hetzelfde geld” oneerlijk en druist het in tegen het eigendomsrecht. FVD ziet het afschaffen als een principiële kwestie.
GroenLinks–PvdA
De linkse combinatiepartij pleit voor een progressieve erfbelasting: kleine erfenissen worden vrijgesteld, terwijl grotere juist zwaarder worden belast. Zo wil de partij vermogen eerlijker verdelen en belastingontwijking via constructies tegengaan. Concrete tarieven blijven nog onduidelijk.
JA21
JA21 wil de erfbelasting afschaffen. De partij noemt het “oneerlijk” dat families bij overlijden nogmaals belasting moeten betalen. Tegelijk wil JA21 het belastingstelsel versimpelen en de lasten voor werkenden verlagen.
NSC (Nieuw Sociaal Contract)
Pieter Omtzigt’s partij spreekt zich niet expliciet uit over erfbelasting, maar wil een eenvoudiger en beter uitvoerbaar stelsel. Vermogensgelijkheid en transparantie zijn volgens NSC belangrijk, maar de partij blijft vaag over concrete erf- of schenkmaatregelen.
Partij voor de Dieren
De PvdD kiest voor een verhoging van de erfbelasting, vooral op grote erfenissen. Erfenissen tot 30.000 euro blijven vrijgesteld, terwijl hogere bedragen als inkomen worden belast. Ook wil de partij de regels gelijk trekken voor alle erfgenamen, ongeacht familieband of relatie.
PVV
De PVV noemt geen plannen voor erf- of schenkbelasting. Het programma richt zich vooral op algemene lastenverlaging en koopkrachtverbetering. Afschaffing of verhoging van de erfbelasting komt niet aan bod.
SGP
De SGP wil het belastingstelsel eenvoudiger maken, maar ziet geen reden om de erfbelasting te verhogen. De partij pleit voor behoud van stabiliteit en duidelijkheid voor gezinnen en ondernemers.
SP
De SP kiest voor een sterke herverdeling: kleine erfenissen moeten vrijgesteld worden tot 100.000 euro. Tussen 100.000 en 500.000 euro geldt een tarief van 37,5 procent, gelijk aan de inkomstenbelasting. Voor erfenissen boven het half miljoen wil de SP een hoger tarief. De opbrengsten moeten worden gebruikt om de loonbelasting te verlagen.
Volt
Volt pleit voor een eenvoudige en transparante verhoging van de erfbelasting: 30 procent tot 150.000 euro, 40 procent daarboven. De vrijstelling wordt 10.000 euro, ongeacht de relatie tot de overledene. Daarmee zou de huidige ongelijkheid tussen erfgenamen verdwijnen.
VVD
De VVD wil de erfbelasting niet verhogen. De partij zet in op lastenverlichting en een eenvoudiger stelsel, maar zonder grote ingrepen in de bestaande erf- en schenkregeling.
De meningen lopen dus sterk uiteen. Waar de ene partij erfbelasting ziet als een noodzakelijk instrument om vermogen eerlijker te verdelen, ziet de andere het als een straf op nalatenschap en familievermogen.
Wat opvalt, is dat vooral linkse partijen (zoals GroenLinks–PvdA, SP, Volt en PvdD) de belasting willen verhogen of eerlijker willen verdelen, terwijl rechtse partijen (zoals VVD, JA21, BVNL en FVD) juist richting afschaffing neigen. Het midden – CDA, NSC en BBB – kiest vooral voor vereenvoudiging.
Met de verkiezingen in aantocht zal de erfbelasting een symbolisch strijdpunt blijven tussen solidariteit en vrijheid, tussen herverdeling en behoud.
Overzicht plannen erf- en schenkbelasting per politieke partij
| 50PLUS | Afschaffen | De partij wil erf- en schenkbelasting volledig schrappen. Nabestaanden mogen niet dubbel worden belast. Geen details over invoering genoemd. |
| BBB | Behouden, vereenvoudigen | BBB wil de erfbelasting niet verhogen of afschaffen, maar het stelsel eenvoudiger en begrijpelijker maken. |
| BIJ1 | Fors verhogen | De partij wil de erf- en vermogensbelasting drastisch verhogen om vermogensongelijkheid tegen te gaan. |
| BVNL | Afschaffen | Volledige afschaffing van erfbelasting. Daarvoor in de plaats komt een vlaktaks van 25% op arbeid met een belastingvrije voet van €20.000. |
| CDA | Geen concreet plan | Het CDA wil het belastingstelsel hervormen en eerlijker maken, maar noemt geen specifieke wijzigingen voor de erfbelasting. |
| ChristenUnie | Rechtvaardiger maken | Pleit voor een eerlijker stelsel waarin vermogen evenwichtiger wordt belast. Geen exacte cijfers of tarieven genoemd. |
| D66 | Vrijstellingen verhogen | D66 wil de vrijstellingen verruimen en onafhankelijk maken van de familierelatie, zodat ook anderen belastingvrij kunnen erven. |
| DENK | Geen uitgewerkt plan | DENK wil vermogens eerlijker verdelen, maar noemt geen concrete maatregelen rond erf- of schenkbelasting. |
| FVD | Afschaffen | De partij vindt erfbelasting onrechtvaardig omdat er al belasting is betaald over het vermogen. Wil volledige afschaffing. |
| GroenLinks–PvdA | Progressief verhogen | Kleine erfenissen belastingvrij, grote erfenissen zwaarder belasten. Wil belastingontwijking via constructies tegengaan. |
| JA21 | Afschaffen | JA21 wil erfbelasting volledig schrappen en het stelsel vereenvoudigen. Werken moet volgens de partij meer lonen dan erven. |
| NSC | Geen concreet plan | Pieter Omtzigt’s partij pleit voor eenvoud en transparantie, maar noemt geen maatregelen over erfbelasting. |
| Partij voor de Dieren | Verhogen | Wil grote erfenissen belasten als inkomen, kleine tot €30.000 vrijstellen. Gelijke regels voor alle erfgenamen ongeacht familieband. |
| PVV | Geen plannen | De PVV noemt in het programma geen wijziging van de erf- of schenkbelasting, maar richt zich op algemene lastenverlaging. |
| SGP | Behouden | De SGP wil geen verhoging van de erfbelasting en pleit voor stabiliteit en eenvoud binnen het stelsel. |
| SP | Verhogen voor grote erfenissen | Tot €100.000 belastingvrij, tussen €100.000 en €500.000 geldt 37,5%. Daarboven hoger tarief. Opbrengst gaat naar lagere loonbelasting. |
| Volt | Verhogen | Wil 30% tot €150.000 en 40% daarboven, met een vrijstelling van €10.000. Regels zijn relatie-onafhankelijk. |
| VVD | Behouden | De VVD wil de erfbelasting niet verhogen. De partij focust op lastenverlichting en eenvoud in het belastingstelsel. |
Conclusie:
Linkse partijen zoals GroenLinks–PvdA, SP, Volt en de Partij voor de Dieren willen de erfbelasting verhogen of eerlijker verdelen, terwijl rechtse partijen zoals VVD, JA21, BVNL en FVD juist afschaffing nastreven. Het politieke midden (CDA, NSC en BBB) richt zich vooral op vereenvoudiging en uitvoerbaarheid.
Wat vind jij? Moet erven belastingvrij zijn, of juist een middel om ongelijkheid te bestrijden? Praat mee en deel je mening op onze Facebookpagina.
Bron: Plusonline.nl