De politieke arena kende afgelopen campagne flinke woorden over het oplossen van de woningnood. Op televisie en tijdens debatten presenteerde Rob Jetten een plan dat meteen opviel door zijn gigantische omvang.
Tien nieuwe steden zouden volgens hem het land vooruithelpen. Het klonk alsof Nederland binnen enkele jaren volledig anders vormgegeven kon worden.
Nu de verkiezingen achter de rug zijn, klinkt er plotseling wél openhartige kritiek, onder anderen bij WNL, waar woningbouwhoogleraar Peter Boelhouwer het plan nu zonder omwegen ongeloofwaardig noemt. Zijn boodschap zorgt voor een schokgolf, vooral omdat dit tijdens de campagne nauwelijks ter sprake kwam.
In diverse uitzendingen kreeg Jetten vrij baan voor zijn presentatie. De belofte van nieuwe steden klonk aantrekkelijk voor wie snakt naar woonruimte, maar deskundigen hadden al veel eerder kunnen aangeven dat het idee praktische hindernissen kent. Dat deze nuance destijds ontbrak, zet vraagtekens bij de rol van de media in de aanloop naar de verkiezingen.
Waarom het plan structureel tekortschiet
Een belangrijk voorbeeld binnen het D66-verhaal was IJstad, een volledig nieuwe woonkern tussen Amsterdam en Almere. Boelhouwer gaf tijdens zijn toelichting aan dat dit gebied geen logische plek is voor zo’n megaproject.
De kosten zouden enorm zijn door bestaande infrastructuur en beperkte ruimte. Daarbij komt dat het terrein valt binnen een waardevol drinkwatergebied, wat volgens deskundigen absoluut niet aangetast mag worden. Zijn woorden maken pijnlijk duidelijk hoe ver het plan afstaat van de dagelijkse realiteit waarin veiligheid, natuurbeheer en ruimtelijke planning zwaar wegen.
Voor veel kijkers riep dit commentaar de vraag op waarom die waarschuwingen niet eerder breed gedeeld werden. Tijdens de campagne leek kritiek grotendeels achterwege te blijven, terwijl dezelfde deskundigen nu laten weten dat de haalbaarheid minimaal is. Dat legt een probleem bloot in de manier waarop complexe dossiers worden besproken.
Het voorbeeld van Almere als harde les
Wie een nieuwe stad wil bouwen, moet verder kijken dan woningen op de tekentafel. Almere werd vijftig jaar geleden opgezet als toekomstvisie voor de groei van Nederland. Toch blijkt uit het heden dat zo’n project vele decennia vraagt voordat het volledig functioneert.
De stad kampt nog regelmatig met beperkte voorzieningen en langdurige uitbreidingsopgaven. Dit laat zien dat de ontwikkeling van een stad geen sprint is, maar een langdurig traject waarbij welzijn, bereikbaarheid, onderwijs en medische zorg samen moeten groeien.
Dat deze realiteit niet breed werd besproken tijdens de campagne blijft verbazen. Een stad bouwen is geen kwestie van simpel plannen trekken en vervolgens binnen enkele jaren succes boeken.
De praktijk toont dat groei en draagkracht tijd vragen. Door dat voorbeeld niet te benoemen, werd een veel te rooskleurig beeld geschetst aan kiezers die hoopten op snelle oplossingen.
De rol van de media onder het vergrootglas
Op verschillende momenten tijdens de campagne leken redacties vooral mee te gaan in het verhaal van grote beloften, zonder de lastige vragen te stellen die juist duidelijkheid hadden kunnen geven.
Een plan van zo’n schaal vraagt om nauwkeurige ondervraging van de bedenker, maar dat gebeurde nauwelijks. Het laat zien hoe belangrijk het is dat media alert blijven bij voorstellen die ingrijpende gevolgen kunnen hebben voor landschap, natuur en begroting.
De terughoudendheid in het stellen van kritische vragen heeft gevolgen. Kiezers baseren veel van hun mening op gesprekken op televisie of online. Wanneer daar onvoldoende tegengeluid klinkt, ontstaat een scheef beeld. Nu pas blijkt hoe groot de afstand is tussen de presentatie van D66 en de dagelijkse praktijk van ruimtelijke ordening.
De impact van politieke beloftes op woningzoekers
De woningnood raakt talloze mensen. Jongeren zoeken een plek waar ze een gezin kunnen starten en ouderen hebben behoefte aan passende woonvormen.
In dat licht werd het plan van D66 gezien als een sprankje hoop, maar die verwachting blijkt nu ongegrond. Door grootse voorstellen zonder stevige basis wordt eerder valse hoop gewekt dan helderheid geboden.
De vraag blijft hoe politieke partijen verantwoord kunnen omgaan met zulke dossiers. Transparantie over haalbaarheid is cruciaal voor vertrouwen, vooral bij onderwerpen die het dagelijks leven raken. Deskundigen hadden een podium moeten krijgen tijdens de campagne, zodat kiezers een volledig beeld konden vormen.
Hoe realistische oplossingen eruitzien
Veel experts benadrukken dat de sleutel ligt bij versnelling van bestaande projecten, betere samenwerking tussen gemeenten en het aanpakken van knelpunten in vergunningstrajecten.
Ook wordt vaak gewezen op mogelijkheden binnen bestaande steden, waar ruimte te vinden is voor renovatie, transformatie van leegstaande panden en verbetering van doorstroming. Zulke stappen kosten minder tijd en sluiten beter aan bij wat lokaal gebeurt.
Door te focussen op haalbare alternatieven ontstaat een bredere en vooral betrouwbaardere basis voor beleid. Het gaat niet alleen om het neerzetten van nieuwe wijken, maar om het versterken van plekken waar mensen nu al wonen en leven. Dat aspect verdiende meer aandacht tijdens de campagne.
Wat deze kwestie duidelijk maakt
Nu de verkiezingen voorbij zijn, wordt zichtbaar hoe belangrijk kritisch denken is bij politieke voorstellen.
De uitspraken van Boelhouwer werpen een nieuw licht op plannen die eerder zonder beperking werden gepresenteerd. Dat maakt duidelijk dat waakzaamheid bij zowel media als publiek noodzakelijk blijft, zeker wanneer grote projecten worden aangekondigd die het land ruimtelijk sterk veranderen.
Deze situatie toont aan dat er geen ruimte is voor zwaaiende presentaties zonder grondige onderbouwing. De woningmarkt is te belangrijk en raakt te veel mensen om gebaseerd te worden op ideeën die niet bestand zijn tegen toetsing. Het is aan zowel politici als journalisten om de lat hoog te leggen en de inhoud centraal te houden.
Bekijk de onderstaande video:
Bron: Dagelijksestandaard.nl