Terwijl de vredesgesprekken tussen de Verenigde Staten, Oekraïne en Rusland maar weinig vooruitgang boeken, slaat de Oekraïense inlichtingendienst alarm. In een recente analyse wordt gewaarschuwd dat de Russische president Vladimir Poetin concrete voorbereidingen zou treffen voor een grootschalig militair offensief dat kan uitmonden in een Derde Wereldoorlog.
De waarschuwing is afkomstig van luitenant-generaal Kyrylo Boedanov, het hoofd van de Oekraïense militaire inlichtingendienst. Volgens hem beschikt Oekraïne over interne informatie waaruit blijkt dat Rusland zijn militaire planning aanzienlijk heeft versneld.
Van 2030 naar 2027: plannen versneld
Volgens Boedanov was het oorspronkelijke Russische plan om rond 2030 klaar te zijn voor een nieuwe fase van grootschalige militaire operaties. Die planning zou inmiddels zijn bijgesteld. De nieuwe doelstelling: 2027.
“De deadlines zijn verkort,” aldus Boedanov. “De Russische Federatie wil veel sneller operationeel zijn dan oorspronkelijk voorzien.”
Die aanpassing baart westerse veiligheidsdiensten grote zorgen, omdat het conflict zich volgens deze lezing niet zou beperken tot Oekraïne.
Baltische staten in vizier
De Oekraïense inlichtingenchef stelt dat Poetin volgens de huidige plannen drie NAVO- en EU-lidstaten wil bezetten: Estland, Letland en Litouwen. Deze Baltische staten maken sinds hun onafhankelijkheid van de Sovjet-Unie deel uit van het westerse bondgenootschap en vallen onder de NAVO-verdragsverplichting van collectieve verdediging.
Een aanval op één van deze landen zou automatisch Artikel 5 van het NAVO-verdrag activeren. Dat betekent dat een aanval op één lidstaat wordt gezien als een aanval op alle lidstaten, met een grootschalige militaire reactie tot gevolg.
In dat scenario zou een regionaal conflict vrijwel direct escaleren tot een internationale oorlog.
Polen mogelijk doelwit van aanvallen
Naast de Baltische staten zou ook Polen op de Russische radar staan. Volgens Boedanov gaat het daarbij niet om een volledige bezetting, maar om gerichte militaire aanvallen.
“Polen wordt gezien als een doelwit voor militaire operaties zonder daadwerkelijke bezetting,” aldus de Oekraïense generaal.
Ook dit zou enorme geopolitieke gevolgen hebben. Polen is niet alleen NAVO-lid, maar speelt ook een sleutelrol in de militaire en logistieke steun aan Oekraïne.
Poetin ziet Rusland als ‘imperium’
Volgens Boedanov komt de Russische strategie voort uit een diepgeworteld wereldbeeld waarin Rusland zichzelf ziet als een imperium dat móét uitbreiden om te overleven. Dat denken zou zijn gevoed door historische trauma’s, waaronder het uiteenvallen van de Sovjet-Unie.
“In hun visie kan een imperium alleen bestaan door voortdurend invloed en territorium uit te breiden,” stelt hij. “Stilstand betekent achteruitgang.”
Boedanov beschrijft het Russische leiderschap als overtuigd dat het Westen zwak, verdeeld en besluiteloos is. Europa wordt in Kremlinretoriek regelmatig afgeschilderd als “ziek”, “vermoeid” en “hongerig”.
Westen als laatste obstakel
Volgens de Oekraïense analyse voelt Poetin zich op andere fronten ingesloten. In de Stille Oceaan door de Verenigde Staten, in het oosten door China en in het noorden door de strategische belangen in het Noordpoolgebied. Daarmee blijft volgens Boedanov slechts één richting over: het Westen.
“Alleen Europa resteert nog als expansierichting,” aldus de inlichtingenchef.
Dat zou verklaren waarom de Russische dreiging zich steeds nadrukkelijker richt op NAVO-grenslanden.
Poetin sluit nieuwe oorlog niet uit
Poetin zelf heeft nieuwe militaire acties niet expliciet uitgesloten. Tijdens zijn jaarlijkse vraag-en-antwoordsessie met de BBC liet hij doorschemeren dat verdere escalatie afhankelijk zou zijn van de houding van het Westen.
“Er zullen geen operaties plaatsvinden als men ons met respect behandelt en onze belangen serieus neemt,” zei hij. “Maar niet als men ons blijft misleiden, zoals bij de oostwaartse uitbreiding van de NAVO.”
Volgens Poetin ligt de verantwoordelijkheid voor de spanningen bij westerse leiders, die volgens hem zelf het conflict hebben gecreëerd en blijven aanwakkeren door te suggereren dat Rusland zich voorbereidt op oorlog.
Vredesgesprekken onder druk
De uitspraken komen op een moment waarop diplomatieke onderhandelingen tussen de VS, Oekraïne en Rusland stroef verlopen. Ondanks internationale druk blijft een doorbraak uit, terwijl de militaire realiteit op de grond onveranderd hard blijft.
Experts waarschuwen dat juist langdurige, uitzichtloze onderhandelingen het risico op verdere escalatie vergroten, zeker als militaire plannen ondertussen worden versneld.
Wat staat er op het spel?
Mocht Rusland daadwerkelijk NAVO-grondgebied aanvallen, dan zou dat een ongekende situatie zijn in de moderne Europese geschiedenis. Niet eerder sinds de Tweede Wereldoorlog stond een directe confrontatie tussen kernmachten zo expliciet op de agenda.
Hoewel veel analisten benadrukken dat dit soort scenario’s nog steeds hypothetisch zijn, maakt de combinatie van inlichtingenwaarschuwingen, militaire herpositionering en verharde retoriek de situatie uiterst gespannen.
Conclusie
De waarschuwing van de Oekraïense inlichtingendienst schetst een somber toekomstbeeld waarin Europa mogelijk afstevent op een veel groter conflict dan tot nu toe het geval is. Of Poetin daadwerkelijk bereid is die stap te zetten, blijft onzeker. Maar dat de veiligheidsbalans in Europa fragieler is dan in decennia, staat inmiddels buiten kijf.
De komende maanden zullen cruciaal zijn. Niet alleen voor Oekraïne, maar voor de stabiliteit van het hele continent.
