Steeds meer Nederlanders voelen het aan hun portemonnee: boodschappen worden duurder, maar de inhoud van verpakkingen lijkt kleiner dan ooit. Wat eerst een pot pindakaas van 500 gram was, is nu ineens 450 gram – met dezelfde prijs. En het houdt niet op. Zelfs producten waarvan je verwacht dat het gewicht heilig is, blijken soms te weinig te bevatten.
Een foto die onlangs online werd gedeeld laat dat pijnlijk zien. Op de verpakking van Jumbo’s gerookte spekreepjes staat duidelijk vermeld dat het 300 gram zou zijn. Maar wie het product thuis op de weegschaal legt, ontdekt dat het minder is. En dat roept een grotere vraag op: worden consumenten bewust misleid door supermarkten?
Het sluipende effect van krimpflatie
Krimpflatie is een term die de laatste jaren steeds vaker valt. Het betekent dat fabrikanten de inhoud van producten verminderen, maar de prijs gelijk laten. Een sluwe manier om meer te verdienen zonder een officiële prijsverhoging door te voeren. Het verschil is meestal klein – een paar gram of milliliter – waardoor het consumenten nauwelijks opvalt. Toch is het effect op jaarbasis enorm.
De Consumentenbond waarschuwt al langer dat deze praktijk toeneemt. Waar eerst snoep, chips en wasmiddel werden “gekrompen”, zijn nu ook vlees, broodbeleg en sauzen aan de beurt. Alles lijkt duurder, maar in feite krijgen klanten gewoon minder voor hetzelfde geld.
Jumbo onder vuur
De foto van de te lichte verpakking bij Jumbo is geen incident. In consumentenfora en op sociale media melden mensen regelmatig vergelijkbare ervaringen bij andere supermarkten. De gewichten op de verpakkingen zouden niet overeenkomen met wat er werkelijk in zit. Dat is niet alleen frustrerend, maar ook misleidend.
Volgens de Warenwet zijn kleine afwijkingen toegestaan – bijvoorbeeld door vochtverlies of verpakkingsverschillen – maar structurele afwijkingen zijn verboden. Als er 300 gram op de verpakking staat, hoort er ook 300 gram in te zitten. Geen 280, geen 290.
Kleine verschillen, grote winst
Voor supermarkten en fabrikanten zijn de voordelen duidelijk. Door minder product in dezelfde verpakking te stoppen, kunnen ze de kosten drukken zonder dat klanten direct afhaken. Niemand wil immers dat zijn favoriete spekreepjes ineens twintig cent duurder worden, maar een paar gram minder valt minder snel op.
Toch is dat verschil precies waar de winst in zit. Op grote schaal betekent 10 gram minder per verpakking tonnen aan besparingen per jaar. En die rekening komt volledig bij de consument te liggen.
Consument betaalt steeds meer voor steeds minder
Het gevoel van oneerlijkheid groeit. Niet alleen omdat klanten letterlijk minder krijgen, maar ook omdat supermarkten er vaak geen openheid over geven. Op de schappen blijft alles er hetzelfde uitzien: dezelfde potten, dezelfde labels, dezelfde prijzen. Pas thuis blijkt dat de inhoud is veranderd.
Het wordt nog schrijnender als supermarkten tegelijkertijd schermen met “stuntprijzen” of “voordeelverpakkingen”. Een voordeel is het zelden; de verpakking is gewoon kleiner geworden.
Wettelijke regels schieten tekort
De Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit (NVWA) controleert steekproefsgewijs verpakkingen, maar consumenten vinden dat veel te weinig. De controles zijn zeldzaam en de sancties voor overtreders zijn laag. Daardoor kunnen supermarkten dit gedrag vrijwel ongestraft voortzetten.
De wet zegt wel dat etiketten niet misleidend mogen zijn, maar bewijzen dat een verpakking structureel te licht is, ligt bij de consument. En laten we eerlijk zijn: wie weegt nu elk product dat uit de supermarkt komt?
Niet alleen Jumbo
Hoewel Jumbo nu in de schijnwerpers staat, speelt het probleem bij vrijwel alle grote ketens. Van Albert Heijn tot Lidl: overal zijn producten gevonden met minder inhoud dan beloofd. Potten saus, pakken kaas, rollen koekjes – niets ontsnapt aan de krimpflatiegolf.
Zelfs non-foodartikelen doen mee. Denk aan toiletpapier met minder velletjes of vaatwastabletten waarvan er één minder in een doos zit, terwijl de prijs hetzelfde blijft.
Hoe fabrikanten de truc verbergen
Bedrijven weten precies hoe ze klanten op het verkeerde been zetten. Enkele van hun favoriete methodes:
Verpakkingen met dikkere bodems waardoor de inhoud kleiner is, maar de buitenkant even groot blijft.
Afgeronde gewichten zoals “300 gram” in plaats van “285 gram”, zodat het netter klinkt.
Nieuwe designs of ‘verbeterd recept’-stickers die de aandacht afleiden van het kleinere formaat.
Soms lijkt het zelfs alsof fabrikanten erop rekenen dat klanten niet opletten. Alles draait om perceptie – zolang het er hetzelfde uitziet, merkt bijna niemand dat er minder in zit.
Wat kun je als consument doen?
Hoewel het onmogelijk is om alles te controleren, kun je wél alerter worden op signalen van krimpflatie:
Let op het gewicht of volume dat op de verpakking vermeld staat.
Vergelijk producten onderling op prijs per kilo of liter, niet per stuk.
Houd oudere verpakkingen bij de hand om verschillen te ontdekken.
Deel opvallende gevallen online – publieke druk helpt meer dan klachtenformulieren.
De Consumentenbond raadt bovendien aan om misleidende producten te melden bij de NVWA. Alleen als er meer meldingen binnenkomen, kan er iets veranderen.
Tijd voor eerlijkheid
Consumenten hebben recht op duidelijkheid. Wie betaalt voor 300 gram, hoort 300 gram te krijgen – niet minder. Het is een kwestie van vertrouwen, en dat vertrouwen staat onder druk. Supermarkten die echt voor hun klanten staan, zouden open kaart moeten spelen over prijs en inhoud.
Krimpflatie mag dan een slimme marketingtruc lijken, maar het is vooral een symbool van wantrouwen tussen consument en winkel.
Bron: Facebook